آیه 42 سوره شوری

از دانشنامه‌ی اسلامی

إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ ۚ أُولَٰئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

[42–42] (مشاهده آیه در سوره)


<<41 آیه 42 سوره شوری 43>>
سوره :سوره شوری (42)
جزء :25
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

تنها راه مؤاخذه بر آنهایی است که به مردم ظلم کنند و در زمین به ناحق شرارت انگیزند، بر آنها (در دنیا انتقام و در آخرت) عذاب دردناک است.

ایراد و محکومیت فقط متوجه کسانی است که به مردم ستم روا می دارند و به ناحق در زمین سرکشی می کنند، اینانند که برای آنان عذابی دردناک خواهد بود،

راه [نكوهش‌] تنها بر كسانى است كه به مردم ستم مى‌كنند، و در [روى‌] زمين به ناحق سر برمى‌دارند. آنان عذابى دردناك [در پيش‌] خواهند داشت.

ملامت در خور كسانى است كه به مردم ستم مى‌كنند و به ناحق در روى زمين سركشى مى‌كنند. براى آنهاست عذابى دردآور.

ایراد و مجازات بر کسانی است که به مردم ستم می‌کنند و در زمین بناحق ظلم روا می‌دارند؛ برای آنان عذاب دردناکی است!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

The ground for action is only against those who oppress the people and commit tyranny in the land in violation of justice. For such there will be a painful punishment.

The way (to blame) is only against those who oppress men and revolt in the earth unjustly; these shall have a painful punishment.

The way (of blame) is only against those who oppress mankind, and wrongfully rebel in the earth. For such there is a painful doom.

The blame is only against those who oppress men and wrong-doing and insolently transgress beyond bounds through the land, defying right and justice: for such there will be a penalty grievous.

معانی کلمات آیه

«یَبْغُونَ»: سرکشی می‌کنند.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ «42»

همانا نكوهش فقط بر كسانى است كه به مردم ستم مى‌كنند و در زمين به ناحقّ طغيان مى‌كنند، آنانند كه برايشان عذاب دردناكى است.

وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ «43»

و البتّه كسى كه صبر نمايد (و مجرم را ببخشد) همانا اين از كارهاى استوار است.

جلد 8 - صفحه 419

نکته ها

قرآن كريم در آيه 91 سوره توبه مى‌فرمايد: «ما عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ» بر نيكوكاران هيچ راه نكوهشى نيست. در آيه قبل نيز خوانديم كه بر مظلوم حرجى نيست، اكنون مى‌فرمايد: نكوهش بر ستمگران است.

به نظر مى‌رسد «ظلم»، مربوط به اشرار است گرچه افراد عادى و فقير باشند ولى «بغى» مربوط به توطئه‌گران و استعمارگران است.

پیام ها

1- تجاوز به حقوق مردم (حتّى غير مسلمان و در هر شكل) ناروا و سزاوار پيگيرى و مؤاخذه است. «إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ»

2- ظلمى را بايد افشا كرد كه رنگ فتنه و فساد و جنبه اجتماعى داشته باشد. «يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ»

3- گرچه وظيفه مردم در دنيا استمداد و افشاگرى است ولى خداوند هم به حساب ظالمان خواهد رسيد. «لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ»

4- گذشت از ظالم كار ساده‌اى نيست، اراده و تصميم استوار لازم دارد. «لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ»

5- خويشتن‌دارى و گذشت (به جاى انتقام) مورد سفارش قرآن است. «وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ»

6- كسانى اهل گذشت هستند كه صبور باشند. (كلمه «صبر» قبل از كلمه «مغفرت» آمده است) «لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ»

7- صبر و گذشت، بستر صفات برجسته انسان است. «وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ»

8- اسلام دين جامعى است كه هم حقّ مظلوم را به رسميّت شناخته است و هم راه را براى عفو و گذشت باز گذاشته است. لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ‌ ... وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 420

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ (42)

إِنَّمَا السَّبِيلُ‌: جز اين نيست كه راه عتاب و عقاب، عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ‌: بر آن كسانى است ظلم مى‌كنند بر مردم ابتدا، وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ‌: و سركشى مى‌كنند در زمين و از حد بيرون روند، بِغَيْرِ الْحَقِ‌: به ناحق بدون جهتى و حجتى، بلكه به سبب تكبر و فساد، أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ‌: آن گروه موصوف به ظلم و بغى مر ايشان راست عذابى دردناك كه عذاب جهنم باشد.

جلد 11 - صفحه 439


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ (41) إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ (42) وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (43) وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ وَلِيٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَ تَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلى‌ مَرَدٍّ مِنْ سَبِيلٍ (44) وَ تَراهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْها خاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِيٍّ وَ قالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذابٍ مُقِيمٍ (45)

ترجمه‌

و هر آينه آنكه انتقام كشيد بعد از ستم شدن بر او پس آنگروه نيست بر آنها هيچ راه اشكالى‌

جز اين نيست كه راه عتاب و عقاب بر كسانى است كه ستم ميكنند بر مردم و تعدّى مينمايند در زمين بناحق آنگروه براى آنها عذابى است دردناك‌

و هر آينه آنكه صبر كرد و گذشت نمود همانا آن هر آينه از كارهاى مطلوب الهى است‌

و هر كه را واگذارد در گمراهى خدا پس نيست براى او هيچ ياورى بعد از او و مى‌بينى ستمكاران را چون ديدند عذاب را ميگويند آيا بسوى بازگشتن راهى هست‌

و مى‌بينى آنانرا كه عرضه ميشوند بر آن با آنكه فروتنانند از خوارى نگاه ميكنند از ديده پنهان و گويند آنانكه ايمان آوردند همانا زيانكاران آنانند كه زيانكار نمودند خودشان و خانواده‌شان را روز قيامت آگاه باشيد همانا ستمكاران در عذاب دائمند.

تفسير

خداوند سبحان در تعقيب و تأكيد مفاد آيات سابقه فرموده و هر آينه كسانيكه انتقام بكشند از ظالم بر خودشان بعد از آنكه مظلوم واقع شدند

جلد 4 صفحه 587

بهيچ وجه جاى اعتراض و راه اشكالى بر آنها نيست چون حق داشتند كه قصاص يا تقاص نمايند و ذكر شد كه در بعضى از موارد راجح است بلى اشكال و اعتراض بر كسانى است كه ابتداء بظلم و ستم بر مردم مينمايند و تعدّى و تجاوز از حد و قدر خودشان ميكنند در زمين بناحق و ناروا و آنها مشمول عذاب اليم جهنّم در قيامت خواهند بود و اگر كسى صبر كند بر جور و ستمى كه بر او وارد شده و گذشت نمايد و عفو و اغماض كند در مورديكه مقتضى براى عفو باشد كه در آيات سابقه بيان شد هر آينه كارى كرده كه مرضىّ خدا و پسند اولياء و از اخلاق ستوده است كه بايد شخص بزرگ بر آن ثابت و بزرگوارى خود را بآن اثبات نمايد خلاصه آنكه از امورى است كه بايد در موقعش عزم بر آن داشت و اين تفصيل كه حسن انتقام و عفو باشد هر كدام بجاى خود مستفاد از بعضى روايات و موافق با موازين علم اخلاق است و كسيرا كه خداوند براى عدم قابليت و اعراض از ذكر حق بحال ضلالت و گمراهى واگذارد و توفيق و تأييد خود را از او سلب فرمايد نيست و نخواهد بود براى او دوست و يار و ياور و نگهبان و نگهدارى در رتبه متأخّره از خدا كه با او يارى و او را نگهدارى نمايد از بليّات دنيا و عقوبات آخرت و مى‌بينى تو اى پيغمبر ستمكاران را در روز قيامت وقتى مشاهده عذاب را نمودند كه آرزو مينمايند و ميگويند آيا ممكن است يكمرتبه ديگر ما بدنيا برگرديم و مى‌بينى تو آنها را كه عرضه داشته ميشوند بر آتش جهنّم در حال خضوع و خشوع از ذلّت و خوارى كه مينگرند به آتش از زير چشم مانند كسانى كه براى كشتن حاضر كرده شوند كه بشمشير نگاه ميكنند و چون اهل ايمان آنها را باين حال مى‌بينند ميگويند الحقّ زيانكاران آنكسانى هستند كه خودشان و اهل و عيالشان را بخسران انداختند و زيانكار نمودند در روز قيامت چون آنها را سوق بحق ننمودند بلكه تربيت بباطل كردند و از منافع و فوائد اخروى ايمان و عمل صالح باز ماندند و مستحق عذاب جهنّم شدند و خدا ميفرمايد بدانيد كه ستمكاران بر خويش و خلق بكفر و ضلال در عذاب دائم بى‌زوال جاى دارند.

جلد 4 صفحه 588

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


إِنَّمَا السَّبِيل‌ُ عَلَي‌ الَّذِين‌َ يَظلِمُون‌َ النّاس‌َ وَ يَبغُون‌َ فِي‌ الأَرض‌ِ بِغَيرِ الحَق‌ِّ أُولئِك‌َ لَهُم‌ عَذاب‌ٌ أَلِيم‌ٌ (42)

جز ‌اينکه‌ نيست‌ ‌که‌ سبيل‌ و مسئوليت‌ ‌براي‌ كساني‌ ‌است‌ ‌که‌ ظلم‌ ميكنند ناس‌ ‌را‌ و فساد و طغيان‌ ميكنند ‌در‌ زمين‌ بنا حق‌ اينهاست‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ عذاب‌ دردناك‌.

إِنَّمَا السَّبِيل‌ُ ‌از‌ قتل‌ و قصاص‌ و ديه‌ و ارش‌ و مؤاخذه‌.

عَلَي‌ الَّذِين‌َ يَظلِمُون‌َ النّاس‌َ چه‌ ظلم‌ بانبياء و ائمه‌ و مقربان‌ درگاه‌ الهي‌ و بمؤمنين‌ و چه‌ ظلم‌ مالي‌ و غصب‌ حقوق‌ ‌آنها‌ و چه‌ اذيت‌ و آزار بدني‌ و چه‌ ظلم‌ عرضي‌ و چه‌ غصب‌ مقام‌ ‌آنها‌ و چه‌ حبس‌ حقوق‌ ‌آنها‌ ‌که‌ بالاترين‌ معاصي‌ و سخت‌ترين‌ عقوبات‌ ‌براي‌ ظلمه‌ ‌است‌ الظلم‌

جلد 15 - صفحه 502

ظلمات‌ يوم القيمة و چه‌ اندازه‌ آيات‌ و اخبار ‌در‌ مذمت‌ و عقوبت‌ ‌آن‌ وارد ‌شده‌ و اشد انحاء ظلم‌ ظلم‌ باهل‌ بيت‌ ‌رسول‌ اللّه‌ ‌است‌ ‌به‌ صديقه طاهره‌ و بعلها و بنوها.

وَ يَبغُون‌َ فِي‌ الأَرض‌ِ بغي‌ فساد ‌در‌ زمين‌ ‌است‌ و فساد مقابل‌ صلاح‌ ‌است‌ ‌يعني‌ آنچه‌ عمل‌ ميكنند ‌بر‌ خلاف‌ صلاح‌ دين‌ و مسلمين‌ ‌است‌ و فساد اقسام‌ زيادي‌ دارد و اعظم‌ ‌آنها‌ اضلال‌ بندگان‌ ‌خدا‌ ‌است‌ ‌از‌ دين‌ حق‌ و سوق‌ آنهاست‌ ‌به‌ كفر و فسق‌ و فجور وَ اللّه‌ُ لا يُحِب‌ُّ الفَسادَ بقره‌ آيه 205‌-‌) وَ لا تَبغ‌ِ الفَسادَ فِي‌ الأَرض‌ِ إِن‌َّ اللّه‌َ لا يُحِب‌ُّ المُفسِدِين‌َ‌-‌ قصص‌ آيه 77‌-‌ و ‌بعد‌ ‌از‌ ذكر عاد و فرعون‌ و ثمود ميفرمايد فَأَكثَرُوا فِيهَا الفَسادَ فَصَب‌َّ عَلَيهِم‌ رَبُّك‌َ سَوطَ عَذاب‌ٍ، إِن‌َّ رَبَّك‌َ لَبِالمِرصادِ‌-‌ فجر آيه 11 ‌تا‌ 13‌-‌ بِغَيرِ الحَق‌ِّ معني‌ ‌اينکه‌ نيست‌ ‌که‌ فساد دو قسم‌ ‌است‌: فساد بحق‌ و فساد بغير حق‌ بلكه‌ فساد مطلقا بغير حق‌ ‌است‌.

أُولئِك‌َ لَهُم‌ ‌با‌ سه‌ تأكيد.

عَذاب‌ٌ أَلِيم‌ٌ ‌است‌.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 42)- «تنها ایراد و مجازات بر کسانی است که به مردم ستم می‌کنند، و در زمین بنا حق ظلم روا می‌دارند» (إِنَّمَا السَّبِیلُ عَلَی الَّذِینَ یَظْلِمُونَ النَّاسَ وَ یَبْغُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ).

ج4، ص350

آنها علاوه بر کیفر و مجازات در دنیا، «در آخرت نیز عذاب دردناکی در انتظارشان است» (أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع